Je bent van plan om een stap verder te gaan in de relatie en besluit om samen te gaan wonen met je partner. Daarvoor moet je een bepaald contract afsluiten of je kiest er juist voor om geen contract af te sluiten. Het is in ieder geval belangrijk om de verschillen te weten en de gevolgen. Want er zijn in de praktijk nog te veel mensen die de samenlevingsvormen verwarren, terwijl er wel degelijk grote verschillen bestaan. In Nederland hebben we een aantal verschillende samenlevingsvormen, die handig zijn om te kennen. Zo voorkom je later misvertanden en dergelijke. Je hebt er vier en hieronder probeer ik ze zo goed mogelijk uit een te zetten.
Bij het huwelijk moet de ondertrouw bij jouw gemeente plaatsvinden, maar trouwen kan je elke gemeente doen. Jij en je vrouw hebben dan gelijke rechten en plichten. Je trouwt automatisch in gemeenschap van goederen, maar je kan ook op huwelijks voorwaarden trouwen. Dat houdt dus in dat je niet alles met je partner wilt delen. Bij een geboorte of adoptie zijn de kinderen meteen erkend. Jij en je partner zijn ook automatisch erfgenaam van elkaar. En je kinderen zullen automatisch mede-erfgenamen zijn. Als je wilt gaan scheiden, dan moet je naar de rechter.
Een geregistreerd partnerschap lijkt op veel opzichten op een huwelijk. Maar er zijn wel degelijk verschillen die van invloed kunnen zijn. Bij de geboorte wordt het kind zoals bij een huwelijk meteen erkend. Ook hierbij moet je in ondertrouw bij de gemeente. De ambtenaar van de burgerlijke stand maakt een akte op van jullie aangifte en je krijgt hier een elektronische bevestiging van. Bij een huwelijk moet je het “ja-woord” geven. Hier moet je een officiële verklaring afleggen voor de ambtenaar van burgelijke stand, met twee tot vier getuigen. Alles is hier in een keer geregelt. Bij een beëindiging van de relatie hoef je niet naar de rechtbank, maar naar de notaris of advocaat (mits je geen minderjarige kinderen hebt). Een ander verschil is dat in het buitenland een geregistreerd partnerschap niet wordt erkend.
Je kan er ook voor kiezen om samen te gaan wonen doormiddel van een samenlevingscontract. Misschien wel het handigst als je voor het eerst gaat samenwonen, dan kan je altijd in de toekomst nog besluiten om te gaan trouwen. Bij een samenlevingscontract is er geen gemeenschap van goederen, tenzij dit wordt vastgelegd in het contract. In dat contract bespreek je de kosten van elkaars levensonderhoud, de kosten van de huishouding, het gebruik van bankrekeningen, verdeling van de bezittingen bij beëindiging van de relatie en afspraken met alles wat met de woning te maken heeft. Bij het overlijden van een partner ben je geen erfgenaam. Voor een samenlevingscontract moet je naar een notaris, het is niet verplicht om een samenlevingscontract af te sluiten als je gaat samen wonen. In sommige gevallen is het wel verplicht. Bijvoorbeeld voor als je partnerpensioen wilt ontvangen.
Om samen te wonen is het niet verplicht om een contract af te sluiten, je kan ook samen wonen zonder contract. Daar zijn wel consequenties aan verbonden. Je hebt geen recht op een erfenis, alimentatie, partnerpension. Je maakt dus ook geen afspraken over elkaars bezittingen. Hier is ook alleen de moeder erkend en moet de vader dat nog aanvragen bij de geboorte van een kind. De eigenaar van het huis is degene die bij het kadaster als eigenaar staat geregistreerd. De kans is dus groot dat bij beëindiging van de relatie de eigenaar je zonder enige rechten uit het huis verwijderd.